یکی از مهم‌ترین وظایف موزه برقراری ارتباط فرهنگی بازدیدکنندگان با اشیا به نمایش‌ گذاشته‌ شده در موزه است. در واقع باید کوشید تا همان ارتباط را که میان اثر و خالق آن وجود داشته را به نوعی دیگر به بازدیدکنندگان منتقل کرد که این موضوعی دور از دسترس نیست.

نیشابور یکی از مهم‌ترین و پرآوازه‌ترین شهرهای تاریخی ادوار گذشته محسوب می‌شود که اماکن گردشگری و فرهنگی واقع در این شهر از جذابیت خاصی برخوردار است. همچنین موزه‌های گوناکونی در این شهر فعالیت دارد که گردشگران فراوانی با سلایق مختلف را به خود جذب می‌کند. در ادامه به معرفی تعدادی از این موزه‌ها می‌پردازیم.

سایت‌موزه شادیاخ

نیشابور در سال ۲۰۵ هجری قمری مرکز حکومت طاهریان بود و در همان روزها در شادیاخ عمارتی امیرنشین و منازلی برای سپاهیان بنا شد. از آن پس این منطقه دارالحکومه خراسان و محل اقامت امرا و پادشاهان شد که سرانجام با حمله مغول از میان رفت.

شادیاخ در جنوب‌ شرقی آرامگاه عطار با وسعت بیش از ۲۰۰ هزار متر مربع واقع شده و از سال ۱۳۷۸ مورد کاوش‌های باستان‌شناسی قرار گرفته است. این مکان یکی از سایت‌موزه‌های باستان‌شناسی در استان خراسان رضوی است که در آن آثار معماری و تعدادی از اسکلت‌های کشف‌ شده به نمایش در آمده است. شهر کهن نیشابور با وسعت بیش از ۴۵۰۰ هکتار در صدر اسلام دارای محلات متعددی بود که یکی از معروف‌ترین این محلات شادیاخ بوده است.

موزه باستان‌شناسی نیشابور

موزه باستان‌شناسی نیشابور در فضایی به وسعت ۷۰۰ متر در ضلع شرقی کاروان‌سرای شاه عباسی واقع در ضلع جنوب غربی میدان خیام نیشابور واقع شده است. این موزه نخستین مرتبه در سال ۱۳۷۴ همزمان با برگزاری کنگره جهانی بزرگ‌داشت روز ملی عطار نیشابوری با موضوع موزه محلی تأسیس شد. سپس در سال ۱۳۷۹ تجهیز و در سال ۱۳۹۷ بازپیرایی و بازگشایی شد.

در این موزه بیش از ۲۰۰ قطعه آثار تاریخی متعلق به محوطه‌های تاریخی نیشابور به نمایش درآمده است. این موزه از بخش‌های مختلفی از قبیل مسکوکات فلزی از دوره اشکانیان تا دوره ایلخانی، بخش اشیای سفالی از هزاره دوم پیش از میلاد تا دوره صفوی و بخش اشیای شیشه‌ای و سنگی تشکیل است. یکی از دیدنی‌های جذاب این موزه اسکلت مکشوفه از کاوش‌های باستان‌شناسی تپه برج نیشابور متعلق به هزاره چهارم پیش از میلاد است.

موزه مردم‌شناسی نیشابور(مجموعه حسین آقایی)

موزه مردم‌شناسی نیشابور در سال ۱۳۸۵ در زمینی به وسعت ۲۵۰۰ متر مربع در کیلومتر پنج جاده گردشگری بوژان که یکی از روستاهای جذاب برای گردشگری شهرستان و استان به شمار می‌رود، شکل گرفته است. این مجموعه به حسین آقایی تعلق دارد که مالک و بهره‌بردار موزه بوده و متولد نیشابور است.

در این موزه آثاری چون بافته‌های سنتی و پوشاک، انواع ظروف، فرش، خودروهای کلاسیک و مجموعه کم‌نظیری از انواع کرسی‌ها به نمایش درآمده است. در این مجموعه به منظور رفاه بیشتر بازدیدکنندگان و ماندگاری آن‌ها به ویژه اینکه در منطقه خوش آب‌وهوایی واقع شده، اقامتگاه بوم‌گردی نیز احداث شده است.

موزه آموزش و پرورش نیشابور

موضوع و هدف این موزه نمایش و معرفی فعالیت‌های آموزشی و تربیتی و آموزش‌ و پرورش شهرستان نیشابور است.

این موزه فعالیت خود را از سال ۱۳۹۴ آغاز کرده و در آن کلاس‌های درسی، عکس و تصاویر مرتبط با حوزه آموزش و پرورش و وسایل کاری دانش‌آموزان و معلمان در معرض دید عموم قرار گرفته است.

موزه قلب پروفسور حسین صادقی

موزه قلب پروفسور حسین صادقی در تاریخ ۱۶ آبان ۱۳۹۸ و به همت پروفسور صادقی و با همکاری بنیاد علمی و فرهنگی حکیم عمر خیام و شهرداری نیشابور افتتاح شده است.

این موزه با مساحت ۵۰۰ متر مربع در بخشی از بنای افلاک‌نمای خیام نیشابوری ایجاد شده و عملکرد قلب در بدن انسان را به صورت دیداری و شنیداری با کمک ماکت، مولاژ و تصاویر نمایش می‌دهد.

در تصاویر موجود در چند موضوع آناتومی، فیزیولوژی، امراض مادرزادی و اکتسابی و پیوند قلب ارائه شده است. بخش دیگری از موزه به «دل شناسی» اختصاص دارد و در حقیقت کارکرد ادبی واژه قلبیا دل در شعر فارسی که شامل اشعاری از حکیم فردوسی، حافظ و سعدی است، به شکل زیبایی خوشنویسی‌ شده و در معرض دید عموم قرار گرفته است.

پروفسور حسین صادقی، پزشک جراح و نام‌آور ایران، در بهمن ماه سال ۱۳۰۸ در روستای چکنه سرولایت نیشابور متولد شده است. او بورد تخصصی جراحی قلب و ریه را از دانشگاه لوزان دریافت کرده و مدت زیادی نیز عنوان رئیس بخش جراحی قلب و عروق و استاد دانشگاه لوزان را بر عهده داشته است.

همچنین در این مدت نوآوری‌های زیادی در جراحی و پیوند قلب داشته و عمل جراحی ۲ رئیس جمهور سوئیس را انجام داده و لوح تقدیر ابن‌سینا را در سال ۱۳۸۵ دریافت کرده است. از دیگر فعالیت‌های پروفسور صادقی می‌توان به ترجمه رباعیات خیام به ۲ زبان انگلیسی و فرانسوی اشاره کرد که چاپ و منتشر شده است.

منبع:

پهلوان، مهرآسا؛ ۱۳۹۸؛ کتاب موزه‌ها و مجموعه‌داران خراسان رضوی؛ انتشارات درج سخن

منبع:ایسنا